Afgelopen maand begon GroenLinks-kamerlid Corinne Ellemeet over de crisis in de ouderenzorg. Ze opperde een screeningstest voor ouderen boven de zeventig. Dit idee maakte heel veel los, maar dit is onterecht.
De reden dat de discussie oplaaide lag niet zo zeer in dat wat Ellemeet zei, maar meer in wat verschillende media er van maakten. EenVandaag begon de kop op sociale media over dit onderwerp bijvoorbeeld met: “Moet je 70-plussers nog wel een nieuwe hartklep, een kunstheup of een dure kankerbehandeling geven? GroenLinks-kamerlid Corinne Ellemeet vindt al langer dat er beter moet worden gekeken naar het nut van operaties bij ouderen.”
Vooral het eerste deel van deze kop impliceert een pleidooi tegen het helpen en verzorgen van ouderen. Hetgeen waarvoor Ellemeet echter een voorstander is, is een kwetsbaarheidstest voor ouderen boven de 70 jaar. Een specialist zou moeten kijken naar de voor- en nadelen van zware behandeling, zodat het verhelpen van het één niet leidt tot het erger worden van het ander.
Ellemeet pleit dus voor passende zorg. Zoals zij zelf zegt: “Het gaat niet om de tegenstelling tussen wel of niet behandelen, maar om de beste behandeling, die aansluit bij de wensen van de oudere zelf.” Het voorstel is dus absoluut geen kostendrukkend middel of een manier om ouderen niet meer te behandelen. Het is juist een pleidooi voor goede zorg.
Dit werd echter niet goed begrepen. Waar EenVandaag het hield bij een ietwat vreemde implicatie, gingen weblogs en Twitter vele malen verder. De Dagelijkse Standaard kopte met: “Wrede GroenLinks-troela Corinne Ellemeet wil ouderen zorg afpakken: Stoppen met overbehandelen!” In het artikel werd verder (cynisch bedoeld) het volgende gezegd:
“Het viel te verwachten: GroenLinks is hard op weg de lievelingspartij van de jeugd te worden, maar de partij lijkt niet boven de 20 zetels uit te kunnen groeien. Er zijn simpelweg teveel ouderen in Nederland. Dus wat doe je dan als je toch premiersambities hebt? Simpel: je zoekt gewoon naar manieren om van ouderen af te komen.”
Ook GeenStijl berichtte over het zorgvoorstel, en ook zij deden het af als een voorstel om ouderen geen zorg meer te bieden. Dit werd gedaan op een ‘grappige’ manier, met het bericht dat GroenLinks een app had ontwikkeld om 70+ers te detecteren. Op Twitter brak vervolgens de hel los. Menig twitteraar was woedend op Ellemeet en haar voorstel. Aan de uiting van de heftige gevoelens kwamen onder andere nazisymbolen te pas.
Nu kunnen we dit natuurlijk zien als wat gegrap van rechtse sites op GroenLinks of als een slechte keuze van EenVandaag. Ik denk echter dat het meer is.
Door het oprechte voorstel af te doen als een slinkse, wrede truc of haat voor ouderen wordt een heel serieus onderwerp gebagatelliseerd. De zorg gaat ons allemaal aan, of het nu om onszelf gaat, of onze ouders, of opa en oma. Ik denk dat velen van ons wel een persoonlijk verhaal hebben over een slechte behandeling, rare keuzes en mislukkingen in de zorg. Een oma die verkeerd behandeld werd, een vader bij wie artsen geen diagnose konden stellen. De zorg is iets waarmee we allemaal te maken krijgen, maar het is ook een vakgebied waarin heel veel problemen zijn. Deze problemen gaan we niet oplossen door elk nieuw voorstel dat gedaan wordt te demoniseren.
Door deze zaak een manier te maken om GroenLinks aan te vallen, wordt een heel belangrijk onderwerp in een hoekje geschoven. Er is een wetenschappelijk debat gaande over het soms wel en soms niet behandelen, voornamelijk bij oudere mensen. De voorargumenten gaan vooral over het feit dat bijvoorbeeld zware operaties bij ouderen ervoor kunnen zorgen dat zij niet meer zelf thuis kunnen wonen. Hierbij is het belangrijk dat de patiënt de risico’s kent van wel of niet behandelen en deze in overweging neemt.
Dit debat moet ook publiekelijk en politiek gevoerd kunnen worden. Alleen wanneer er wordt getornd aan huidige maatstaven kunnen misverstanden verholpen worden.
En om dit debat van de grond te krijgen moeten we eerst eens zorgvuldig naar elkaar luisteren. Als iemand met een heel ander politieke kleur met een voorstel komt, dat in de eerste woorden misschien raar klinkt, is het belangrijk om het hele verhaal aan te horen. Pas dan kunnen we oprechte kritiek leveren en in discussie gaan om zo op een beter eindpunt te komen.
Dat werkt pas écht.
Dutch 