Het afgelopen jaar is de Nederlandse visindustrie in zeer onrustig vaarwater beland. De reden hiervoor is dat de Nederlandse vissersvloot massaal gebruik maakt van pulsnetten. Deze vorm van vissen waarbij het vissen door stroomstootjes wordt vergemakkelijkt, werd het afgelopen jaar door de Europese Unie met een ruime meerderheid verboden. Nederland gaat nu naar het Europese Hof van Justitie om dit verbod aan te vechten. In hoeverre maken wij eigenlijk kans om deze controversiële vistechniek te kunnen blijven gebruiken?
Wat is pulsvissen nu precies? Normaal gesproken wordt vis in de Noordzee gevangen door middel van boomkornetten. Dit zijn de traditionele visnetten die over de bodem van de zee worden gesleept om daarmee alles te vangen wat er in het net zwemt. Dit zorgt echter voor veel ongewenste bijvangst. Daarnaast graven de zware netten zich diep in de bodem van de Noordzee, waardoor deze bodem wordt omgewoeld en bodemdieren kunnen sterven. Verder hebben de schepen veel kracht nodig om de netten voort te slepen, wat veel brandstof kost.
Pulsvissen is daarentegen bedacht om deze problemen tegen te gaan. Bij pulsvissen zitten er elektroden aan de netten vast die stroomstootjes afgeven om vissen op te schrikken, zodat zij zich richting het visnet zullen bewegen. Deze methode zorgt ervoor dat het contact van de netten met de bodem met 75% wordt verminderd. Daarnaast wordt de gemiddelde bijvangst verminderd met 35% ten opzichte van de traditionele visnetten.
Voor Nederland was dit dus reden genoeg om over te stappen op de pulsnetten. Er is echter één nadeel: Pulsvissen is in de Europese Unie sinds 1998 al verboden, vanwege verkeerd gebruik door Chinese vissers, wat leidde tot schade aan het ecosysteem langs de Chinese kust. Gelukkig voor Nederland kon er een afspraak met de Europese Commissie worden gemaakt, waardoor er tijdelijk ontheffing werd verleend. De voorwaarde hierbij was wel dat slechts vijf procent van de nationale vloot uitgerust mocht zijn met pulsnetten, om te kijken wat de impact zou zijn van pulsvissen op het ecosysteem.
Nederland heeft zich niet bepaald aan deze afspraak gehouden. Er mochten 22 schepen met pulsnetten varen onder de Nederlandse vlag, maar in 2017 voeren er maar liefst 84 schepen uitgerust met pulsnetten. Alle 84 zouden ze doen aan wetenschappelijk onderzoek, maar onderzoeksresultaten zijn er vanuit Nederland maar zelden naar buiten gebracht.
Deze loop met de afspraak zorgde voor veel scheve gezichten naar Nederland, met Frankrijk en Groot-Brittannië voorop. De Franse en Britse schepen zouden het afleggen tegen de efficiënte Nederlandse pulsschepen, die volgens de Franse NGO Bloom de oceaan ‘in een woestijn veranderen’. Daarnaast zou er te weinig informatie zijn over wat de impact is van elektrocutie op het zeeleven om pulsvissen te legitimeren. Volgens een studie van het IMARES uit Wageningen bleek bijvoorbeeld dat maar liefst 50% tot 70% van de gevangen kabeljauwen hun ruggengraten waren gebroken in het vangstproces.
Al met al is pulsvisserij door middel van een sterke Franse lobby en Nederlandse regelovertredingen verboden door de EU. Dit zal de Nederlandse vissector flink pijn doen, en het is de vraag of het verbod nog kan worden teruggedraaid. Ik denk dat we eerst zeker moeten weten of pulsvissen wel degelijk verantwoorder is dan traditioneel vissen. Als men echter naar de huidige data kijkt moet er geconcludeerd worden dat er ook aan pulsvissen veel ecologische nadelen zitten. Nederland heeft in de rechtszaak ook weinig poten om op te staan en het lijkt erop dat Nederland in deze rechtszaak achter het net vist. Wellicht dat er nog een toekomst is voor pulsvissen, maar deze toekomst lijkt nu nog heel ver weg.
Foto in header door Glenn Case op Unsplash
Dutch 