Door Summer Knegtmans
In 1872 deed Victoria Woodhull het ondenkbare: ze stelde zich als eerste vrouw in de geschiedenis kandidaat voor het presidentschap van de Verenigde Staten. Woodhulls campagne was een rebelse daad tegen een Amerika dat nog niet kon bevatten dat vrouwen mochten stemmen, laat staan het hoogste ambt konden bekleden. Woodhull was echter geen doorsnee politiek activiste; ze was beursmakelaar, krantenuitgever, helderziende en een vurige voorvechter van vrouwenrechten en vrije liefde. Door haar gedurfde keuzes gedurende haar leven baande ze een weg voor toekomstige vrouwen in de Amerikaanse politiek.
Meer dan 150 jaar later blijft Woodhulls nalatenschap bijzonder relevant. Hoewel Kamala Harris de strijd om het presidentschap van de VS tegen Donald Trump niet heeft gewonnen, blijft de hoop bestaan dat de VS ooit door een vrouw geleid zal worden. Haar campagne weerspiegelde de moedige strijd die Woodhull ooit voerde voor vrouwelijke representatie op het hoogste niveau. Victoria’s uitspraak dat “ooit, op een dag een vrouw dit land zal leiden” klinkt nu meer dan ooit als een belofte die steeds dichterbij komt.
Een leven gebouwd op show, bedrog en onafhankelijkheid
Victoria Claflin Woodhull werd geboren op 23 september 1838 in het dorpje Homer in de staat Ohio. Haar gezin was erg berucht vanwege diens onorthodoxe levensstijl. Zo was haar vader, Reuben Buckman Claflin, een sluwe man die zijn inkomsten bij elkaar scharrelde met trucs en kleine zwendelpraktijken, zoals gokspelletjes en valse waarzeggerij. Zijn onderneming was een werkelijk eenmanscircus, waarbij hij de talenten van zijn kinderen gebruikte om geld te verdienen. Al op jonge leeftijd traden Victoria en haar zus Tennessee (“Tennie”) op als helderzienden en “geneeskundigen”, waarbij ze het publiek vermaakten met voorspellingen en diagnoses van “geestelijke kwalen”. Dankzij deze opvoeding hadden de Woodhull-kinderen een natuurlijke flair voor showbusiness en ontwikkelden ze een gave om een publiek sterk te boeien.
Deze rondreizende levensstijl bracht weliswaar inkomsten, maar geen stabiliteit in het leven van Victoria en Tennie. De dochters van het gezin werden daarom al op jonge leeftijd uitgehuwelijkt. Zo werd Victoria op haar vijftiende gedwongen te trouwen met dokter Canning Woodhull, die haar charismatische persoonlijkheid en spirituele gaven bewonderde. Het huwelijk bracht echter meer ellende dan geluk: Victoria leed onder de armoede en alcoholproblemen van haar man. De pijnlijke ervaringen binnen dit huwelijk gaven haar echter ook de kracht om haar eigen leven in handen te nemen en te vechten tegen de maatschappelijke beperkingen die vrouwen in haar tijd werden opgelegd. Bovendien leerde Victoria door haar onorthodoxe jeugd waardevolle lessen over veerkracht en onafhankelijkheid, die haar verder hielpen in deze strijd.
Woodhull, Claflin & Company: een doorbraak op Wall Street in NYC
Na haar scheiding van Canning trok Victoria samen met Tennie naar New York City, waar ze vastberaden waren om door te dringen tot het hart van de door mannen gedomineerde wereld van Wall Street. In de jaren ‘60 en jaren ‘70 van de 18e eeuw beleefde de stad een periode van economische expansie en nieuwe kansen – welke de Woodhull-zussen uiteraard met beide handen aangrepen. Dankzij Tennies spirituele gaven en hun samenwerking met Cornelius Vanderbilt, een van Amerika’s rijkste zakenmannen, kregen de zussen toegang tot de financiële wereld. Vanderbilt was gefascineerd door de spiritistische seances die Tennie uitvoerde. Met financiële steun openden Victoria en Tennie in 1870 Woodhull, Claflin & Company: het eerste door vrouwen geleide makelaarskantoor op Wall Street.
Woodhull, Claflin & Company was een baanbrekende onderneming die aantoonde dat vrouwen zich net zo goed konden bewijzen in de financiële sector als mannen. Door de pers werden de zussen al snel “de Betoverende Makelaars” genoemd, waarbij deze bijnaam duidde op hun charme en vermogen om financiële conventies uit te dagen. Het succes van hun makelaardij gaf Victoria financiële onafhankelijkheid, waarmee ze een platform kon opbouwen voor haar idealen en haar visie voor een rechtvaardigere samenleving.
Woodhull & Claflin’s Weekly
Met het vermogen dat ze hadden opgebouwd op Wall Street richtten Victoria en Tennie in 1870 hun eigen krant op: Woodhull & Claflin’s Weekly. Victoria riep haar medewerkers op om “onder reserve en in alle vrijheid” te schrijven over elk denkbaar onderwerp, zonder te vervallen in leugens en grofheid. In dit radicaal weekblad werd een breed scala aan thema’s, van vrouwenkiesrecht en spiritisme tot economische hervormingen, behandeld. Het werd hun spreekbuis om Amerika te confronteren met de dubbele standaarden rondom vrouwenrechten en seksualiteit. Victoria schreef zelf bevlogen stukken waarin ze hypocrisie in de samenleving bekritiseerde en pleitte voor gelijkwaardigheid. Voor haar, en voor veel vrouwen die zich gevangen voelden door de strenge sociale regels, bood de krant een mogelijkheid om gehoord te worden.
Het meest controversiële artikel in de Weekly was een onthullende reportage over dominee Henry Ward Beecher. Hij diende als prediker en stond bekend om zijn publieke veroordelingen van de vrije liefde, maar zelf had hij een affaire. Woodhull wilde hiermee de hypocrisie van Amerika’s puriteinse waarden blootleggen. De publicatie veroorzaakte een enorm schandaal, en Victoria werd zelfs gearresteerd op beschuldiging van obsceniteit. Dit bracht haar zowel beroemdheid als beruchtheid en uiteindelijk versterkte het haar overtuiging om door te gaan in haar strijd tegen de gevestigde orde.
Strijd voor sociale gelijkheid en Vrije Liefde
Victoria’s idealen gingen verder dan vrouwenrechten. Ze identificeerde zich ook met de ideeën van sociale gelijkheid en communisme, daarnaast werd ze zelfs leidster van Groep 12 van de Communistische Internationale in de Verenigde Staten. Ze was de eerste persoon die een Engelse vertaling van Karl Marx’ Communistisch Manifest publiceerde in Amerika, waarmee ze de arbeidersklasse en feministen wilde verenigen. Deze stap veroorzaakte grote controverse en zorgde ervoor dat Karl Marx zich openlijk van haar distantieerde. Ondanks deze tegenwerking bleef Woodhull onvermoeibaar pleiten voor gelijkheid en sociale hervormingen die ver voor hun tijd waren.
De opvattingen van Victoria over vrije liefde waren essentieel voor haar overtuigingen en politieke visie. In een tijd waarin vrouwen weinig autonomie hadden over hun eigen leven, pleitte Woodhull voor het recht om lief te hebben wie je wilde zonder inmenging van overheid of samenleving. Haar standpunt ging zelfs zover dat zij zich uitsprak voor de mogelijkheid om het huwelijk te beëindigen wanneer de liefde verdween, zonder dat dit sociale gevolgen zou hebben. Ze stelde dat ware gelijkheid pas bereikt kon worden wanneer vrouwen volledig vrij zouden zijn in hun keuzes over liefde, huwelijk en gezinsleven. Deze destijds radicale visie werd mede gevoed door haar eigen turbulente ervaringen met liefde, waaronder haar eerste huwelijk en scheiding.
Presidentiële campagne tot verkiezingsdag
In 1872 schreef Victoria geschiedenis door als eerste vrouw in de Verenigde Staten een presidentiële campagne te starten. Ze stelde zich kandidaat namens de Equal Rights Party, met als running mate de voormalige tot-slaaf-gemaakte en abolitionist Frederick Douglass. Toch hebben ze elkaar nooit ontmoet en heeft Frederick noch de nominatie geaccepteerd, noch de campagne erkend. Haar platform bestond uit destijds relatief revolutionaire ideeën, zoals vrouwenkiesrecht, arbeidsrechten, belastingen proportioneel naar inkomen en de afschaffing van de huwelijkse wetten. Haar kandidatuur was niet alleen symbolisch – het was een moedige zet om de natie te confronteren met haar diepgewortelde vooroordelen en beperkingen.
Woodhulls kandidatuur bracht echter ook verdeeldheid binnen de vrouwenbeweging. Veel feministen bewonderden haar durf, terwijl anderen, zoals Susan B. Anthony, bang waren dat Victoria’s radicale opvattingen over seksualiteit hun eigen strijd voor vrouwenrechten zouden ondermijnen. Anthony nam afstand van haar, uit angst dat de controversiële standpunten over vrije liefde en relaties het vrouwenkiesrecht zouden schaden. Dat hield echter Victoria niet tegen. Ze bleef vastberaden en stond openlijk voor haar idealen, vastbesloten om een diepgaande maatschappelijke verandering teweeg te brengen.
De verkiezingsdag van 1872 verliep niet zoals Victoria had gehoopt. Terwijl de achttiende president Ulysses S. Grant werd herkozen voor een tweede termijn, zat Victoria Woodhull gevangen op beschuldiging van “smaad”: een consequentie van haar onthullingen over dominee Beecher. Het was een harde herinnering aan de obstakels waarmee vrouwen werden geconfronteerd als ze maatschappelijke normen uitdaagden. Haar campagne, geheel uit eigen zak betaald, had haar financieel volledig uitgeput. Na een stroom van rechtszaken en tegenslagen verloor ze haar luxueuze woning, haar bezittingen en moest ze zelfs enige tijd op haar kantoor slapen. Ondanks dat haar presidentiële campagne eindigde in een cel in plaats van in het Witte Huis, was het belang van haar kandidatuur niet afhankelijk van de uitkomst. Haar campagne zou een inspiratiebron worden voor de vrouwen van de komende generaties en markeerde een doorbraak in de strijd voor politieke en persoonlijke autonomie voor vrouwen.
Een nieuw begin in Engeland
Na de mislukking van het verwezenlijken van haar politieke ambities in de Verenigde Staten verhuisde Victoria Woodhull in 1877 naar Engeland, waar ze een nieuw leven begon in de Engelse high society. Hier ontmoette ze de bankier John Biddulph Martin, met wie ze trouwde en die haar idealen financieel steunde. Dankzij zijn middelen kon ze The Humanitarian oprichten, een tijdschrift dat gewijd was aan morele en sociale hervormingen, waarin ze minder revolutionaire en meer moralistische standpunten verkondigde. Het blad behandelde thema’s als opvoeding, alcoholisme en de rol van vrouwen, maar miste de scherpe toon van haar eerdere publicaties. In haar nieuwe rol zette Victoria zich in voor vrouwenonderwijs en landbouwverbeteringen. Vanuit haar landhuis in de Cotswolds creëerde ze een levendige ontmoetingsplek voor intellectuelen, schrijvers en kunstenaars, waar ze op een bescheiden, maar gepassioneerde manier bleef pleiten voor sociale hervormingen en gelijke kansen voor vrouwen.
Woodhulls nalatenschap
Victoria Woodhulls leven zat vol tegenstrijdigheden en baanbrekende prestaties. Als pionier van vrouwenrechten en politiek activisme liet ze een blijvende impact na die nog steeds resoneert. Vandaag wordt ze herinnerd als een van de eerste vrouwen die de grenzen van gender en politiek doorbrak in de Verenigde Staten. Haar visie voelt bijzonder relevant in het licht van de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2024, waarin Kamala Harris het opnam tegen Donald Trump in de strijd om het hoogste ambt.
Hoewel Harris de verkiezingen niet heeft gewonnen, blijft haar campagne een belangrijke mijlpaal in het doorbreken van het glazen plafond voor vrouwen in de politiek. Harris’ vastberadenheid en prestaties, ondanks de enorme uitdagingen, weerspiegelen de strijd die Woodhull ooit voerde voor gelijke kansen. Victoria’s uitspraak dat “ooit, op een dag zal een vrouw dit land leiden” blijft een krachtige herinnering dat de weg naar vooruitgang vaak lang en vol obstakels is, maar dat de hoop en de strijd voor gelijkheid altijd blijven bestaan.
Woodhulls strijd voor vrouwenrechten was een voorloper van de vele stappen die sindsdien zijn gezet. Haar leven herinnert ons eraan dat vooruitgang, hoe rommelig en uitdagend het ook kan zijn, het waard is om te blijven nastreven. Victoria Woodhull overleed op 9 juni 1927, maar haar bijdragen aan vrouwenrechten en politieke betrokkenheid blijven ons inspireren. Haar onoverwinnelijke spirit is een voorbeeld voor iedereen die blijft strijden voor een meer rechtvaardige toekomst.
Foto: Pixabay
