Het is inmiddels al een behoorlijke tijd onrustig in Hong Kong. Sinds het wetsvoorstel waarmee het eenvoudiger wordt om verdachten uit te zetten naar China, zijn er zo goed als elke dag honderdduizenden mensen de straat op gegaan. De pro-democratische demonstranten vrezen dat China de nieuwe wet zal gebruiken om politieke tegenstanders uit te kunnen schakelen. Inmiddels is het omstreden wetsvoorstel ingetrokken maar dit is slecht Ć©Ć©n van de vijf eisen van de actievoerders. Er heerst nog steeds angst dat Hong Kong steeds meer richting het autoritaire China zal opschuiven, waar het overgrote deel van de inwoners niet op staat te wachten. Er is dus genoeg reden om als westerling kritiek te hebben op China. Wanneer iemand dit doet, kan dit echter vervelende gevolgen hebben.
Normaal gesproken zijn managers van grote sportploegen terughoudend in hun politieke uitlatingen uit angst voor controverse. Daryl Morey, de general manager van het NBA team Houston Rockets, is niet zoān manager. De flamboyante Morey schuift graag aan bij hippe podcasts en is erg actief op sociale media. Zo plaatste hij begin oktober een tweet over de situatie in Hong Kong: een foto met de tekst āFight for freedom, stand with Hong Kongā. Dit heeft Morey geweten. Chinese NBA fans lieten massaal blijken de uitspraak van Morey onacceptabel te vinden.
China is een belangrijke afzetmarkt voor de NBA dus het is dan ook niet gek dat de NBA in eerste instantie besloot zich te distantiĆ«ren van Moreyās – inmiddels verwijderde – tweet. Journalisten werden tijdens persconferenties vriendelijk verzocht om niet naar de kwestie te vragen. Ook absolute sterspeler en befaamd criticus van Donald Trump, Lebron James nam afstand van Moreyās uitspraak. In een interview gaf hij aan dat Morey had gesproken zonder genoeg te weten van de situatie.
Het was dan ook onverwacht dat dinsdag de NBA toch koos voor principes. NBA-baas Adam Silver liet in een officieel statement weten dat de NBA en China een belangrijke band hebben. Echter vind hij dat de vrijheid van meningsuiting niet zomaar ingeperkt mag worden. Kortom: Morey mag tweeten wat hij wil. China liet het hier niet bij zitten. De Chinese staatstelevisie zond geen oefenwedstrijden meer uit en de samenwerking die de Rockets hadden met een Chinees basketbalteam werd ook (voor de vorm) geschrapt.
Ook de populaire comedy serie South Park kreeg het aan de stok met de Chinese autoriteiten. In een aflevering genaamd Band in China wordt Chinese censuur op de hak genomen en de bereidheid van bedrijven om hier een oogje dicht voor te knijpen, vanwege het oog op de enorme afzetmarkt. China reageerde door alle South Park afleveringen van het internet te verwijderen. Ook alle verwijzingen naar South Park op Chinese sociale media zijn verdwenen. De makers van South Park reageerden hier op met een typische South Park toon: āWe verwelkomen de Chinese censors in onze huizen en in onze harten”, schrijven de makers. “Wij houden ook meer van geld dan van vrijheid en democratie. Lang leve de Grote Communistische Partij van China! Alles okĆ© zo, China?ā. Ze refereerden ook naar de gelijkenis tussen het uiterlijk van leider Xi en Winnie de Pooh. Plaatjes waarin Xi met Pooh wordt vergelijken zijn inmiddels ook gecensureerd in China.
De poging van China om anti-Chinees geluid uit het westen te dwarsbomen is niet verassend. Het past in een patroon van de uitbreidende wereldmacht van China. Dit gebeurt niet alleen via censuur van westerse bedrijven en media, maar ook via Chinese investeringen in infrastructuur waar Afrikaanse en Oost-Europese landen hun soevereiniteit inruilen voor grote leningen uit Beijing. Het laat zien dat China uit is op macht en dat het hiervoor geen enkele manier lijkt te schuwen. Het is maar goed dat we hier, in het Westen nog wel kunnen kijken naar South Park, zodat we in de toekomst nog een beetje kunnen blijven lachen om deze ontwikkelingen.
Foto in header doorĀ Joseph ChanĀ onĀ Unsplash