In een recent artikel van de NRC wordt de gemeente Rotterdam beschuldigd van een ineffectieve aanpak van de seksuele intimidatie op straat. De gemeente Rotterdam heeft sinds kort een nieuw beleid dat hard werd aangemoedigd door wethouder Joost Eerdmans waar burgers, met name mannen, een bekeuring kunnen krijgen voor seksuele intimidatie op straat. Dit omvat fluiten en naroepen tot achtervolgen en bedreigen. Echter, is dit de juiste manier waarop we dit soort zaken moeten aanpakken en is er überhaupt een oplossing voor nodig? Behoort het niet tot de cultuur waarin we leven?
Het motief voor de strengere aanpak was een onderzoek naar seksuele straatintimidatie in Rotterdam van de Erasmus Universiteit in Rotterdam van Tamar Fischer & Natascha Sprado in februari 2017. Het onderzoek betrof een enquête onder ongeveer 1200 vrouwen tussen de 18 en 45 jaar. De onderzoekers definieerden seksuele straatintimidatie in de enquête als het volgende: “Seksuele uitlatingen of gedragingen van mannen of jongens op straat waarmee zij u irriteren, tot last zijn, kwetsen, beledigen, bedreigen, of beperken in uw gevoel van persoonlijke vrijheid.’’ Hieruit bleek dat tenminste 94% van alle respondenten ooit te maken heeft gehad met seksuele straatintimidatie. Het klinkt als een schokkend percentage, maar hierbij zijn ook de gedragingen zoals: ‘’(…) fluiten, sissen, klakken, het krijgen van complimenten over het uiterlijk en het naroepen van seksueel getinte opmerkingen’’ meegenomen. Dit zijn vaak alledaagse, herkenbare gedragingen die zijn genormaliseerd. Maar is het normaal? Het mag misschien zo lijken doordat 81% van de vrouwen dit soort intimidatie negeert of zo snel mogelijk doorloopt (74%). Veel vrouwen voelen zich desondanks geïntimideerd omdat een opmerking op dit gedrag kan leiden tot nare gevolgen met negatieve reacties en scheldpartijen. Het is dus daadwerkelijk een gedeeld probleem onder voornamelijk vrouwen maar dit probleem wordt vaak verzwegen of genegeerd.
Het debat ‘preventieve maatregelen vs. repressieve maatregelen’ vormt zich ook in dit maatschappelijk probleem. Preventieve maatregelen voor dit probleem zijn bijvoorbeeld voorlichtingen en scholing. De bewustwording over het probleem onder jongeren en mannen staat voorop om zo conflicten in de toekomst te voorkomen en respectvolle gedragsomgang tussen man en vrouw te stimuleren. Het onderzoek van de Erasmus Universiteit adviseert ook beleid te volgen gebaseerd op deze educatieve maatregelen en het creëren van meer veiligheid op plekken waar aangegeven wordt door vrouwen dat het hier aan ontbreekt.
Maar ook is er een trend onder de gemeentes Amsterdam en Rotterdam in het meer repressief reageren op deze soort criminaliteit in de grote steden. Zo heeft Rotterdam intussen al zes mannen aangehouden voor seksuele straatintimidatie en stuurde de politie al twee proces-verbalen op naar het Openbaar Ministerie. Het lijkt niet veel, maar het is meer dan in de gemeente Amsterdam waar de gemeente wel onderzoek heeft gedaan naar seksuele straatintimidatie, publiekscampagnes voert en vorm heeft gegeven aan de boetes maar nog geen daadwerkelijke boetes heeft uitgedeeld. Sceptici beweren echter dat de aanpak van beide gemeentes tot naderhand nog niet effectief is geweest. Ook het eerder gerefereerde onderzoek uit Rotterdam zegt weinig goede resultaten te hebben over strafrechtelijke middelen zoals boetes. ‘’Een uitbreiding van strafrechtelijke middelen zoals boetes wordt door een deel van de respondenten omarmd maar tegelijk wordt er door veel respondenten (zowel vrouwen, mannen als professionals) maar beperkt effect van verwacht. Dit komt aan de ene kant omdat de opsporings- en vervolgmogelijkheden beperkt zijn, maar vooral omdat de oorzaken achter het gedrag niet worden aangepakt.’’ Toch blijft voorstander Joost Eerdmans positief: ‘’We maken ons geen illusie dat er een pakkans van 100 procent zal zijn. Maar we weten al best veel: wat de hotspots zijn, en wanneer het gebeurt. (…) Het gaat erom een paar flinke tikken uit te delen, ook vanwege de afschrikwekkende werking.”
Voortaan zouden de gemeentes en professionals zich nog verder moeten gaan ontfermen over het probleem. Het is duidelijk dat seksuele straatintimidatie door veel vrouwen in onder andere de stad Rotterdam wordt ervaren maar een oplossing is nog lang uit zicht.
