“Order, order”. Deze bekende uitspraak is onlosmakelijk verbonden aan John Bercow, de Speaker van het Britse Lagerhuis. Zelfs bij diegenen die maar weinig interesse in politiek hebben, zullen deze woorden bekend in de oren klinken. John Bercow’s belichaming als Mr Speaker is bijna legendarisch geworden tijdens de debatten in het Britse Lagerhuis. Zijn persona en welbespraaktheid heeft de positie van Speaker op de kaart gezet. Recentelijk heeft Bercow aangekondigd dat hij zal stoppen na meer dan tien jaar als Speaker. Het was een poosje onduidelijk wanneer Bercow op zou stoppen nadat het Brexit voorstel van Johnson was weggestemd. Toch heeft Bercow 30 oktober aangekondigd dat hij per 31 oktober zijn taken als Speaker zal neerleggen.
John Simon Bercow is op 19 januari 1963 geboren in Edgware, Londen. Bercow heeft een Joodse achtergrond. Toen zijn familie naar het Verenigd Koninkrijk emigreerde, hebben zij de achternaam van Berkowitz naar Bercow veranderd. Bercow studeerde aan de Universiteit van Essex en trouwde in 2002 met Sally Illman. Naast Speaker van het Lagerhuis is hij ook een regulier lid van het Lagerhuis en is hij actief als voorzitter van het jongerenparlement in het Verenigd Koninkrijk. Verder vervult Bercow ook nog een rol als ceremonieel president van zijn voormalige universiteit.
Vooruitstrevende Tory of bedekte voorstander van Labour?
Bercow’s poltieke oriëntatie is niet altijd eenduidig geweest. Als student was hij lid van de beruchte, rechts-conservatieve Monday Club. Later nam Bercow afstand van zijn lidmaatschap van deze groep. Bercow’s startte zijn politieke carrière in 1997 toen hij werd verkozen als Lagerhuislid voor de Conservatieven. Over de jaren heen ging Bercow meer sympathiseren met Labour. Het gerucht gaat dat zijn vrouw Sally, een Labour raadslid, heeft bijgedragen aan deze transitie. Uiteraard dienen zulke geruchten met een korrel zout genomen te worden. Wel weten we dat Bercow in het Brexit referendum voor remain heeft gestemd, iets wat hij heeft toegegeven tijdens een lezing op de universiteit in Reading. Dit zou kunnen suggereren dat hij voor de Europese Unie is, wat opmerkelijk is aangezien de Conservatieven over het algemeen bekend staan om hun kritische positie ten opzichte van de EU.
De geruchten werden alleen meer versterkt doordat Bercow een sterke mening had over Donald Trump. Hij kreeg veel kritiek over zich heen in 2017 toen hij zei dat Trump, als het aan hem lag, niet welkom was om te spreken in het Lagerhuis. Dit vanwege Trump’s racistische en seksistische uitingen die niet overeen zouden komen met de normen en waarden van het Lagerhuis. Critici vonden dat uitspraken zoals deze de onpartijdigheid van hem als Speaker in gevaar zouden brengen.
Brexit
Bercow’s prominente rol als Speaker kwam in het bijzonder op de voorgrond te staan tijdens de Brexit stemming en de daaropvolgende Brexitonderhandelingen van Theresa May. De afgelopen jaren werd Bercow geprezen door Labour terwijl zijn voormalige partij, de Conservatieven, een poging hebben gedaan om hem weg te stemmen in 2015. Echter, tijdens de Brexitonderhandelingen beschuldigden meerdere Lagerhuisleden Bercow ervan dat hij Brexit actief probeerde dwars te zitten. Tegelijkertijd zou hij hiermee zijn rol als Speaker ook nog eens misbruiken. Afgelopen maart weigerde Bercow bijvoorbeeld om een derde stemming te doen over May’s voorstel, omdat het tegen een conventie uit 1604 in zou gaan. Deze conventie noemt dat een motie die vergelijkbaar is met een eerder afgewezen motie, niet nog een stemming zou krijgen. Een week of wat geleden gebruikte Bercow opnieuw deze conventie uit 1604 toen Johnson een nieuwe stemming wilde over zijn voorstel. Voorvallen zoals deze, in combinatie met zijn pro-EU houding, resulteerden in achterdocht bij de voorstanders van Brexit.
Vertrek
9 september jongstleden kondigde Bercow aan dat hij zou stoppen als Speaker en teven als Lagerhuislid. Hij wilde bij de volgende verkiezingen opstappen of op de datum dat het Verenigd Koninkrijk de EU zou verlaten, namelijk 31 oktober. De EU heeft het Verenigd Koninkrijk echter extra uitstel gegeven waardoor Brexit niet op de origineel geplande datum plaats ging vinden. Toch heeft Bercow de 30e aangekondigd dat dit zijn laatste keer zou zijn. In een emotionele toespraak nam hij afscheid in het Lagerhuis. Bercow’s ontslag betekent het einde van een lange periode waarin hij, ondanks controverse, zijn stempel heeft gedrukt op de Britse politiek.
Uitgelichte afbeelding door: Ernests Dinka, Saeima – 15.februāra Saeimas sēde, CC BY-SA 2.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=66698668