Turkse grondtroepen zijn vorige week het Noorden van Syrië binnengevallen. Deze troepen werden tot vorige week nog gesteund door hun Syrische bondgenoten. De Amerikaanse president Trump heeft zijn troepen laten terugtrekken uit dit gebied. De Koerden liggen onder vuur. De Turkse President Erdogan dreigt miljoenen vluchtelingen naar Europa te sturen. Kortom, het is een complexe situatie die voor veel onrust, verontwaardiging en onbegrip in de regio zorgt. Wat zijn de mogelijke gevolgen van het besluit van Trump om zijn troepen te laten terugtrekken uit Noord-Syrië? Durft Europa terug te dreigen als antwoord op Erdogan? Wat is er momenteel bezig in het Midden-Oosten? Een analyse.
De terugtrekking van Amerikaanse troepen
Het Amerikaanse leger heeft Noord-Syrië verlaten op orders van Trump. Als gevolg hiervan stond de deur voor een Turkse invasie in dit gebied open. De Koerden zijn het grootste volk ter wereld zonder eigen grondgebied. De Syrische regering onderdrukt al decennialang de Koerden. De Amerikaanse troepen steunden de Koerden op het moment dat ze vochten voor het terugveroveren van een gebied waarop geleefd kon worden. Met behulp van de Amerikanen versloegen de Koerden ook een aantal groeperingen van de Islamitische Staat (IS), waardoor Arabische steden zoals Raqqa en Manbij werden bevrijd.
Voorheen werd de Turkse invasie gesteund door Syrische bondgenoten. Echter is heel het schaakbord omgegooid. De Koerden zijn nu een bondgenootschap aangegaan met de Syrische troepen, aangezien Assad geprobeerd heeft om de Turkse troepen in Noord-Syrië te verdrijven.
Desalniettemin voelen de Koerden zich bedrogen. Voorheen steunden de Amerikanen hen; het was een trouwe bondgenoot. Dit veranderde op het moment dat Trump de beslissing nam om het gebied in Syrië te verlaten. De Koerden zijn zonder deze steun alles kwijt; een bondgenoot, een gebied en Amerikaanse bescherming. De Turkse invasie heeft al geleid tot een groot aantal slachtoffers. Dit aantal groeit dagelijks.
Niet alleen vormt deze Turkse invasie een probleem voor de veiligheid van de Koerden. Er bestaat namelijk een mogelijkheid dat er als gevolg van instabiliteit IS onverwacht een kans krijgt om de macht terug te grijpen. De stabiliteit waarvoor zo lang is gevochten door de Koerden en Amerikanen kan zomaar verdwijnen.
Erdogan en Europa
Naast het feit dat Erdogan het vuur heeft geopend op de Koerden, heeft de Turkse president ook onlangs gedreigd om miljoenen vluchtelingen naar Europa te sturen. De 3.5 miljoen Syrische vluchtelingen die in Turkije worden opgevangen, lijken een doelwit van chantage te zijn geworden door Erdogan. De reden? De kritiek die Europa op de invasie van de Turken geuit heeft, moet worden teruggenomen. Europa noemde het een ‘unilaterale militaire actie’, aangezien Erdogan duidelijk maakte dat het veroverd gebied in Syrië zal worden gebruikt om de Syrische vluchtelingen die nu nog in Turkije verblijven, op te vangen.
Dit zou kunnen leiden tot een demografische verandering van de Koerden. Dit omdat er door de Turken dus wordt geprobeerd om een gebied in Noord-Syrië te veroveren dat slechts voor Syrische vluchtelingen bedoeld is. De Koerden die hier wonen, zijn niet meer welkom. De vraag wat er met hen gebeurt, is een verhit gedebatteerd onderwerp geweest de afgelopen weken. In een Europese verklaring werd gesteld dat ‘elke poging tot demografische verandering onaanvaardbaar zou zijn’, wijzend op een demografische verandering van de Koerden door de Turken.
Om dit te voorkomen, hebben de VS een akkoord gesloten met Turkije over een staakt-het-vuren. De Koerden krijgen hierdoor de mogelijkheid om het gebied dat Turkije is binnengevallen, te verlaten. Ze krijgen hier vijf dagen de tijd voor (vanaf 17 oktober 2019). Echter zijn er al berichten dat Turkije nu al het staakt-het-vuren breekt. Erdogan ontkent dat dit het geval zou zijn.
Een tweede vluchtelingencrisis?
Syrische Koerden zijn massaal op de vlucht geslagen. Dit kan enorme gevolgen hebben voor Europa, maar ook voor Syrië zelf. Instabiliteit kan leiden tot een terugkomst van IS in grotere gebieden, wat zal leiden tot nog grotere migratiestromen dan voorheen. De strijd die jarenlang is gevochten om IS te verdrijven, lijkt voor niets te zijn geweest wanneer de terroristen de macht weer in handen weten te krijgen. Echter blijft een Europese oplossing uit, doordat de situatie complex is en er veel belangen bij betrokken zijn: de Verenigde Staten, Turkije, Europa en Rusland zijn bij dit conflict belanghebbenden. De angst voor een nieuwe vluchtelingencrisis is groot.
Trump probeert Europa aan te zetten tot optreden in het Midden-Oosten, maar gezamenlijk diplomatiek optreden, blijkt moeilijk te zijn. Europa faalt om op militair niveau gezag uit te oefenen en in te grijpen in het Midden-Oosten. Dat kan leiden tot een catastrofe: een nieuw conflict, wellicht het ontstaan van een nieuwe oorlog in Syrië, duizenden vluchtelingen die richting Europa op de vlucht slaan en de Turkse President Erdogan die het voor het zeggen heeft.
Op het moment dat Noord-Syrië in handen van Erdogan’s Turkije valt ligt een eventuele etnische zuivering op de loer. Turkije heeft een van de grootste legers bij de NAVO en is uiteraard bereid om daar gebruik van te maken. Er zullen én moeten beslissingen worden genomen door Europa om een eventuele oorlog en vluchtelingenstroom te voorkomen.
Dutch 