Met nog iets meer dan acht maanden tot de Amerikaanse presidentsverkiezingen is het nog allerminst duidelijk wie het tegen Donald Trump op gaat nemen. Twee kandidaten krijgen op dit moment de meeste aandacht: Bernie Sanders en Michael Bloomberg. Het kiezen tussen een stokoude socialist en een controversiële zakenman doet denken aan de verkiezingen van 2016: het lijkt vooral om de minst slechte te gaan.
Het is achteraf een iconische en veelzeggende scene: het moment dat Donald Trump op de roltrap gaat staan in zijn eigen Trump Tower in New York, het kleine zaaltje met gekochte aanhangers, willekeurige bezoeker kregen die middag 50 dollar om met MAGA merchandise te zwaaien, betreedt en aankondigt dat hij President wil worden. Daar begon een niet eerder geziene manier van campagne voeren, een campagne gevuld met grootspraak, leugens en, bovenal, politieke genialiteit. Nooit eerder haalde iemand zo’n politiek succes op zo’n onpolitieke wijze. De gebeurtenissen die volgden na de intrede van Trump in het Witte Huis hebben de Amerikaanse politiek voorgoed veranderd, talloze schrijvers en opiniemakers rijk gemaakt en vele politici in Europa doen zweten.
Vier tumultueuze jaren later is de spanning aan beide kanten van de Amerikaanse politiek immens, gevoed door een ongezonde hoeveelheid polarisatie. Een recente peiling die kijkt naar de populariteit van de president geeft de tweespalt in de Amerikaanse samenleving goed aan: 94% van de ondervraagde Republikeinen is tevreden over Trump tegenover 7% van de Democratische kiezers. Trump-aanhangers zien, eindelijk, een president die zijn campagne beloftes waarmaakt en de VS in een financieel droomland heeft doen belanden. Voor veel linkse kiezers vertegenwoordigt Trump echter ‘fout’ rechts en is hij een tiran die zich op het randje van de wet begeeft. Voor de hardliners in beide groepen is een president van de andere kant van het politieke spectrum een absolute nachtmerrie. Politici die uitspreken dat zij deze twee groepen zullen verenigen zijn naïef of handelen uit puur politiek gewin. Een combinatie van beide is wellicht nog aannemelijker.
Terwijl Trump door zijn ongekende populariteit onder republikeinen zeker is van zijn nominatie voor de aanstaande verkiezingen, strijden nog zeker 4 democraten om de nominatie van hun partij, alhoewel het bij twee kandidaten minstens omstreden is of het werkelijk om democraten gaat. Bovenaan in de meeste peilingen staat Bernie Sanders. De senator uit Vermont stemt in het Congres weliswaar meestal met de democraten mee, maar heeft zich nooit officieel verbonden met de partij. De wijze waarop de Democratische partij in 2016 met Sanders omging zet bij zijn aanhangers nog altijd kwaad bloed. Men durfde het niet aan te kiezen voor rigoureuze politieke verandering en de partijbonzen besloten hun steun te verlenen aan Hilary Clinton, een vertrouwd gezicht, het gezicht van het establishment (voor Trump-aanhangers). Nu Sanders er in de peilingen bovenuit steekt is het de vraag of de partij nu wel achter hem gaat staan.
Alhoewel Sanders zichzelf niet als Democraat identificeert, is hij absoluut geen Republikein. Dat kan nog niet zo makkelijk gezegd worden van een van zijn grootste tegenstanders: Michael Bloomberg. Hij is vooral bekend van zijn mediabedrijf Bloomberg Limited Partnership, gespecialiseerd in financiële dienstverlening, en van zijn burgemeesterschap van New York tussen 2001 en 2013. Hij begon die klus als republikein, werd in 2008 onafhankelijk en is tegenwoordig weer Democraat, net zoals hij voor 2001 was. Het mogen wellicht niet helemaal duidelijk zijn of Bloomberg een idealist of een opportunist is, over zijn vermogen valt niet te twisten. Bloomberg is stinkend rijk, hij heeft een geschat vermogen van meer dan 60 miljard dollar, en zet zijn geld ook graag in voor zijn politieke campagnes. De advertenties die hij deze campagne uit laat zenden kostte hem al 40 miljoen en leggen hem tot nu toe geen windeieren: de afgelopen weken steeg hij zodanig in de peilingen dat hij mee mocht doen aan het laatste debat tussen Democratische kandidaten. Een door Sanders zijn campagneteam bedachte slogan vat wellicht het beste samen voor welke uitdaging de socialist staat: Bernie Sanders Eat The Rich!
Sanders en Bloomberg zijn zoals gezegd niet de enige kandidaten die het tegen Trump op zouden kunnen gaan nemen, maar wel de meest waarschijnlijke. Pete Buttigieg, Elizabeth Warren en Joe Biden zijn ook nog in de race, maar hebben allemaal de nodige krassen opgelopen de afgelopen maanden. Buttigieg deed het goed in de eerste voorverkiezing en verloor in de tweede maar net van Sanders. Op de lange termijn zouden zijn eigen kwaliteiten hem wel eens parten kunnen spelen: een intelligent voorkomen (Het witte overhemd met opgestroopte mouwen is tegenwoordig onmisbaar voor de progressieve politici), gematigde opvattingen en politieke ervaring waren voorheen uitstekende kwalificaties voor een politieke post. We bevinden ons echter in een populistisch tijdperk waarin het inspelen op onzekerheden en vijandschap meer macht oplevert dan gezond verstand.
Ook Warren en Biden lijken zichzelf in de vingers te hebben gesneden de afgelopen weken. De agenda van Warren lijkt simpelweg te veel op die van Sanders, die bovendien meer charisma heeft. Beschuldigingen van vrouwonvriendelijke uitspraken aan het adres van Sanders gaven vooral blijk van wanhoop en hebben haar campagne geen goed gedaan. Ook de campagne van Biden lijkt als een nachtkaars uit te gaan. Het is hem na al die maanden niet gelukt uit te leggen voor welk verhaal hij staat. De speeches die hij geeft aan zijn fans zijn onsamenhangend en zitten vol met open deuren.
De belangrijkste missie van de Democraten na de teleurstelling van 2016, een ervaren en aansprekende kandidaat leveren voor de volgende verkiezing, lijkt te zijn mislukt. Bernie Sanders kan rekenen op veel steun onder jongeren en minderheden, maar is met zijn (voor Amerika) extreem progressieve beleid op onderwerpen als migratie en overheidsuitgave weinig aantrekkelijk voor twijfelende Trump aanhangers. Michael Bloomberg is een controversiële kandidaat en werd daar in het eerste debat al direct op aangesproken: er zijn aantijgingen van racisme en vrouwonvriendelijk gedrag en het lukte Bloomberg niet om de aanwezige twijfels daarover weg te nemen. Zijn veranderende politieke loyaliteit doet vermoeden dat hij vooral voor eigengewin in de race gestapt is. Het is afwachten of het een van de twee, of vijf, kandidaten lukt serieuze tegenstand te bieden aan een Trump vol met zelfvertrouwen. Allen laten ze zien dat zij het vooral niet met Trump en zijn beslissingen eens zijn, maar de laatste verkiezingen maakten duidelijk dat ze zijn kiezers maar beter serieus kunnen nemen.
Foto in header door Vidar Nordli-Mathisen op Unsplash
Dutch 